مقررات گمرکی مربوط به کالای همراه مسافر

مسافران خروجی 

• مسافران خروجی اعم از این‌که ایرانی باشند یا خارجی می‌توانند علاوه بر وسایل سفر و لوازم شخصی، کالاهای ایرانی تا سقف مقرر برای مسافران ورودی را همراه ببرند مشروط بر این‌که هر دو گروه کالا جنبه‌ی تجاری پیدا نکند.
• اتباع خارجی که به‌طور رسمی در ایران کار یا  تحصیل می‌کنند، در پایان دوره‌ی کار یا تحصیل‌شان می‌توانند لوازم خود را در حد متعارف بدون مجوز یا کارت بازرگانی از کشور خارج کنند.

خشکبار

• خروج انواع خشکبار به همراه مسافر به مقداری که جنبه‌ی تجاری نداشته باشد، بلامانع است. حداکثر مقدار مجاز پسته برای خروج، به ازای هر گذرنامه۱۰ کیلوگرم و زعفران به ازای هر گذرنامه ۱۰۰ گرم است.
• خروج پسته، مغز پسته، خشکبار و زعفران برای مسافران ایرانی عازم سه کشور عراق، سوریه، عربستان ممنوع است.
• محدودیت فوق شامل جهانگردانی که گذرنامه‌ی خارجی داشته باشند، نمی‌شود.

فرش و گلیم

• خروج فرش دستباف به همراه مسافر تا سقف ۲۰ متر مربع مجاز است و مسافر از نظر تعداد قطعات فرش همراه محدودیتی ندارد به شرطی که سقف متراژ ذکر شده را رعایت کند.
• خروج فرش همراه مسافر علاوه بر مرزهای هوایی از مرز زمینی و دریایی نیز مجاز است.
• خروج فرش‌های نفیس که ارزش تاریخی و میراث فرهنگی دارند، ممنوع است.
• خروج فرش همراه مسافر به مقصد کشورهای عراق، سوریه و عربستان مجاز نیست.

ارز همراه مسافر

• بر اساس مقررات بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، خروج وجه نقد حداکثر تا مبلغ ۵۰۰۰ دلار (یا معادل آن به ارزهای دیگر) برای هر مسافر آزاد است.
• خروج نقدی ارز در قالب چک‌های مسافرتی بانکی نیز آزاد است.

طلا و نقره

• خروج زیورآلات شخصی همراه مسافر، حداکثر تا میزان ۱۵۰ گرم از انواع مصنوعات طلا مجاز است.
• خروج مصنوعات و ظروف نقره به عنوان هدیه و سوغات توسط مسافر حداکثر تا میزان ۲ کیلوگرم مجاز است. به شرط این که اشیاء مذکور از آثار فرهنگی و تاریخی محسوب نشوند.

آثار هنری و اشیاء عتیقه

• خروج اشیاء عتیقه،‌ آثار هنری اصیل، کتاب‌های خطی و چاپ سنگی، قطعات خوشنویسی شده، اوراق مینیاتور، انواع سکه‌های گران‌بها و هر نوع اشیای تاریخی و میراث فرهنگی ممنوع است.

سلاح و مهمات

• خروج اسلحه و مهمات و تجهیزات نظامی از کشور ممنوع است.

مسافران ورودی

• مسافران ایرانی یا غیر ایرانی که از خارج کشور یا از مناطق آزاد تجاری ـ صنعتی به کشور وارد می‎شوند، علاوه بر اسباب سفر و اشیای شخصی مستعمل همراه خود که به شرط غیرتجاری بودن از پرداخت پایه حقوق ورودی معاف است، می‌توانند یک بار در سال کالا به ارزش حداکثر ۸۰ دلار با معافیت از پرداخت حقوق گمرکی و سود بازرگانی به شرط غیرتجاری بودن و مازاد بر ارزش مذکور را با پرداخت حقوق گمرکی و دو برابر سود بازرگانی وارد و ترخیص نمایند.
• اسباب سفر و اشیاء شخصی مستعمل همراه مسافر در صورتی که جنبه‌ی تجاری نداشته باشد، به‌طور کلی از پرداخت حقوق گمرکی و سود بازرگانی معاف می‌شوند.
• مواد اولیه و قطعات و لوازم فنی برای واحدهای تولیدی توسط مسافران قابل ترخیص نیستند.
• اسباب سفر و اشیاء شخصی باید همراه مسافر باشند، در غیر این‌صورت در زمان توقف او در خارج از مرز، به مؤسسه‌ی حمل‌ونقل تحویل داده شوند و در فاصله‌ی یک ماه قبل تا یک ماه بعد از ورود مسافر به گمرک برسند.

ورود طلا، نقره و ارز

• ورود ارز به کشور به هر میزان آزاد است. مسافران ورودی باید ارز همراه خود را با تسلیم اظهارنامه‌ی ارزی به شعب بانک ملی مستقر در مبادی ورودی اظهار و گواهی دریافت کنند.
• ورود زیورآلات همراه مسافر از قبیل گردن‌بند، دست‌بند،گوشواره، انگشتر، النگو، ساعت و غیره در حد متعارف و برای مصارف شخصی به صورت واحد مجاز است و ورود مازاد بر آن، منوط به کسب اجازه‌ی قبلی از بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران خواهد بود.

مقررات واردات ابزارآلات کار همراه کارگران

ابزارآلات و افزار دستی مستعمل مربوط به کار و حرفه‌ی ایرانیان و خارجیانی که برای اقامت دائم به ایران می‌آیند، مشمول معافیت مسافری بند ۷ ماده ۳۷ قانون امور گمرکی می‌شوند، مشروط بر این که:

الف. اشتغال آن افراد به حرفه و پیشه‌ی کارِ مورد ادعا، به تصدیق مقامات کنسولی ایران در کشور محل اقامت قبلی آنان رسیده باشد و در نقاطی که فاقد مقامات کنسولی ایران باشد، ارائه‌ی گواهی مقامات محلی کفایت می‌کند.

ب. کالا بین یک ماه قبل از ورود تا نه ماه بعد از ورود افراد به گمرک برسد.

ج. ماشین‌آلات و دستگاه‌ها از شمول این مقررات مستثنی هستند و طبق قانون مقررات صادرات و واردات، تابع شرایط ورود کالا هستند.

د. جنبه‌ی تجاری نداشته باشد.

مقررات واردات کالاهای همراه ایرانیان مقیم خارج

لوازم خانه و اشیاء شخصی مستعمل ایرانیان مقیم خارج، اعم از مسافر با گذرنامه‌ی عادی، خدمت ، یا سیاسی که مدت اقامت آنان در خارج یک سال یا بیشتر و شش ماهِ آخرِ آن متوالی باشد و لوازم خانه و اشیاء مستعمل اتباع خارجه که برای اقامت به ایران وارد می شوند، آزاد است مشروط بر این که:

الف. لوازم و اشیاء مسافر از کشور و محل اقامت او حمل شوند و بین یک ماه قبل تا نه ماه بعد از ورود او به گمرک برسند.

ب. لوازم و اشیاء مزبور با وضع و شئون اجتماعی مشافر مناسب بوده و جنبه‌ی تجاری نداشته باشند.

ج. ظرف مدت پنج سال قبل از آن از چنین معافیتی استفاده نکرده باشند.

د. کارمندان دولت که برای انجام ماموریت یک‌ساله یا بیشتر به خارج اعزام می شوند، در صورتی که قبل از پایان ماموریت و توقف یک‌ساله وارد کشور شوند، مشمول شرط مدت یک‌ساله‌ی توقف مذکور در این بند نخواهند بود.

(توضیح: منظور از اشیاء و لوازم شخصی مذکور در این قانون، اشیایی است که عرفاً فقط مورد استفاده‌ی صاحب آن قرار می‌گیرد و منظور از لوازم خانه، اشیایی هستند که عرفاً مورد استفاده‌ی خانواده‌ی صاحب آن‌ها در زمان اقامت در یک محل باشد. اتومبیل شخصی مشمول مقررات فوق‌الذکر نمی‌شود.)

و.  واردات کالاهای همراه مسافران ورودی به کشور درصورتی که جزو لوازم شخصی آنان و در حد متعارف باشد، به تشخیص گمرک مجاز است.

ممنوعیت‌های کلی واردات و صادرات

براساس قوانین و مقررات جمهوری اسلامی ایران، ورود برخی کالاها یا صدور آن‌ها به‌طور کلی ممنوع است.

بعضی از این کالاها عبارتند از:

1. مشروبات الکل
2. وسایل قمار
3. اسلحه‌ی سرد و گرم و مواد محترقه و منفجره
4. مواد مخدر
5. نشریات، تصاویر، فیلم، عکس و هر کالایی که مغایر شئونات مذهبی و ملی کشور باشد.
6. هر نوع نوشته‌ی مخالف مذهب رسمی کشور یا مخل نظم و عفت عمومی و شئون ملی
7. سایر کالاهایی که منع شرعی و قانونی دارند، یا ورود و صدور آن‌ها به موجب جدول تعرفه‌ی گمرکی ممنوع شناخته شده است.

• یخچال، یخچال‌فریزر، فریزر، تلویزیون و رادیوضبط (به استثنای رادیو ضبط پرتابل) از فهرست کالاهای مسافری با معافیت گمرکی حذف شده‌اند. این ممنوعیت شامل کالای همراه مسافران عادیِ مبادیِ مجازِ ورودی و مناطق آزاد تجاری و صنعتی است.
• ترخیص کالاهای موضوع ممنوعیت کالاهای حجیم مذکور، در صورتی که جنبه‌ی غیرتجاری داشته باشد، بدون استفاده از معافیت و با اخذ حقوق ورودی بلامانع است.
• ممنوعیت ورود کالاهای مذکور شامل مسافران گذر مرزی و آن دسته از مسافران ورودی که از معافیت مسافری استفاده نمی‌کنند و درعوض از فروشگاه‌های شاهد در مبادی ورودی کشور خرید می‌کنند، نیز می‌شود.
• ورود حیوانات و پروندگان اهلی منوط به ارائه‌ی گواهی بهداشت از کشور مبداء و تایید سازمان دام‌پزشکی است و صدور آن‌ها نیز منوط به ارائه‌ی گواهی بهداشت از سازمان دامپزشکی خواهد بود.
• ورود و صدور حیوانات و پرندگان وحشی منوط به ارائه‌ی گواهی از سازمان حفاظت محیط زیست خواهد بود.
• ورود و ترخیص اقلام مخابراتی مانند تلفن بی‌سیم و… تنها با ارائه‌ی مجوز از وزارت پست، تلگراف و تلفن مجاز است.
• ورود وترخیص گیاهان مانندانواع بذر، گل، نهال و… تنها با ارائه‌ی مجوز از قرنطینه‌ی نباتی مجاز است.
• ورود وترخیص ماهی زنده تنها با ارائه‌ی مجوز وزارت جهاد کشاورزی مجاز است.